De rol van de ECB in de geldcreatie
Privé-banken creëren giraal geld op basis van reserves aan basisgeld. Die reserves, die we ook primaire liquiditeiten noemen, bestaan uit bankbiljetten en uit deposito’s van de banken bij de centrale bank.
De ECB heeft een dubbele invloed op de totale geldhoeveelheid:
- een directe invloed door het uitgeven van bankbiljetten: die maken deel uit van de geldhoeveelheid zodra ze in handen van het publiek komen.
- een indirecte invloed door het uitgeven van bankbiljetten en het openen van deposito’s voor de privé-banken, die als basis dienen voor de girale geldexpansie.
ACTIVA | PASSIVA |
Goud en buitenlandse deviezen Vorderingen op ingezetenen (privé en publiek) | Bankbriefjes bij het publiek (CP) Bankbriefjes bij de banken (R) Deposito’s van (=leningen aan) de banken |
De ECB brengt geld in omloop door het aankopen van activa. Wanneer ze vb $ of schatkistcertificaten (bewijzen van leningen aan de overheid) aankoopt, betaald ze daarvoor met geld.
De omgekeerde transacties, zoals het verkopen van buitenlandse deviezen of het innen van vorderingen, heeft tot gevolg dat aan de linkerzijde van de balans activa verdwijnen.
De ECB kan de geldhoeveelheid ook op andere manieren beïnvloeden:
- de ECB verleent voorschottenaan de financiële instellingen, die in ruil overheidspapier of handelspapier afstaan aan de ECB. Door de voorschotten te verhogen of te verlagen, kan de ECB de hoeveelheid basisgeld waarover de financiële instellingen beschikken, doen toe- of afnemen.
- zal de kredietverlening van de banken en dus de creatie van giraal geld beïnvloeden.
- direct
- open-marktverrichtingen= ECB koopt/verkoop overheidspapier/vreemde valuta op de markt (effectenbeurzen/deviezenmarkt)
- Deze verrichtingen beïnvloeden onrechtstreeks de liquiditeitspositie van de financiële instellingen
- Indirect
- de ECB beschikt nog over andere instrumenten van geldbeleid.
- Zo kan ze de intrestvoet veranderen die ze de banken aanrekent op voorschotten. Hogere intrestvoet => banken nemen minder voorschotten op
- Ze kan ook een minimum-reservecoëfficiënt opleggen aan de banken.
het hierboven geschetste instrumentarium stelt de ECB in staat om haar rol van “lender of last resort” te vervullen. Dit voorkomt een ineenstorting van het banksysteem.
