De minimale staat

Men zou denken dat in de theorie van Nozick er geen plaats meer is voor een staat die over een geweldmonopolie beschikt maar dit klopt niet helemaal. Er kan een staat ontstaan als die staat zich beperkt tot het beschermen van de basisrechten: minimal state of nightwatchman state.

Volgens Nozick verloopt het ontstaan van deze staat in vijf stappen:

• State of nature: ieder individu oefent zijn rechten over zichzelf en over de externe natuur vrijelijk uit. Ieder heeft hier het recht om zich delen van de natuur toe te eigenen zonder dat de positie van anderen daardoor verslechtert. Maar dit kan leiden tot jaloezie. En tegen wie het niet zo nauw neemt met de rechten van anderen zullen individuen zich op eigen kracht wapenen. Dit zal leiden tot wederzijds wantrouwen en een voortdurend gevoel van onveiligheid.
• Mutual protective agencies: omdat men in een suboptimale toestand komt te staan waar individuen meer tijd in de bescherming dan in de uitoefening van hun basisrechten, zullen zij wederzijdse bondgenootschappen sluiten waarbij zij afspreken als een van hen wordt aangevallen, zullen alle bondgenoten samen de agressie afslaan.
• Private protective agencies: dit zal uiteindelijk leiden tot een zekere arbeidsdeling waarbij individuen zich zullen specialiseren in hetgeen waarin zij uitmunten. Dit zal leiden tot het ontstaan van private beschermende agentschappen waarbij individuen zich toeleggen op verdedigende activiteiten en hun diensten aanbieden aan andere individuen in ruil voor zekere goederen.
• Dominant protective agency: dit zal leiden tot een concurrentieslag tussen de veiligheidsagentschappen en tenslotte zal één agentschap een dominante positie verovert hebben over een welbepaald territorium.
• Minimal state: het dominante agentschap zal uiteindelijk ook beperkingen opleggen aan de niet-leden op zijn territorium. En dit agentschap zal ook instaan voor de veiligheid van zijn niet-leden. Dus de leden betalen voor de bescherming van de niet-leden. Dit is een vorm van herverdeling waarin Nozick een wezenskenmerk van de staat ziet.