MOGELIJKHEIDSVOORWAARDEN VAN DE MORAAL

• Goede wil: Wat drijft de goede wil?

1. HYPOTHETISCHE IMPERATIEF = alsdan –redenering.

• Vb. Als ik wil slagen, dan moet ik studeren. (= afhankelijk van het doel wordt moraliteit gedreven)

1. CATGEORISCHE IMPERATIEF = ik moet dit doen (niet gedreven voor op een goed blaadje te staan bij iets of iemand)

• HET VRIJHEIDSBEGRIP BIJ KANT:
• De mens is vrij te kiezen tussen deze twee imperatieven, maar de categorische dringt zich op. Op een gegeven moment zal je echt weten wat goed is of niet, maar of je het dan echt wil volgen, daar ben je vrij in.
• Vb. Engelen => worden gedreven door rationaliteit

Dieren => worden gedreven door reflexen
De mens => zit hier tussenin en bezit reflexiviteit.

• => wij kunnen nadenken over wat ons te doen staat.
• Vb. Ga ik spieken of niet?
  Engelen: spieken sowieso niet. Dieren: spieken sowieso wel.
  De mens gaat nadenken of hij gaat spieken of niet.
  
  • VRIJHEID = onafhankelijkheid
  • => Men heeft de keuze om goed of kwaad te handelen.
    We breken als noumenaal wezen uit het determinisme van de natuur.
  • We kunnen onze dierlijke natuur overstijgen door onszelf doormiddel van de rede de wet te stellen.
  • AUTONOMIE = zichzelf de wet stellen waarbij wet moet universele uitdrukking van de rede zijn en niet een persoonlijke uitdrukking!
  • Autonoom zijn we pas als je die vrijheid goed gebruikt en de juiste keuze maakt, namelijk diegene waardoor je je vrijheid wint!
  • • DE 3 FORMULERINGEN VAN DE CATEGORISCHE IMPERATIEF:

1. Handel uitsluitend volgens een beweegreden waarvan je tegelijk kan willen dat zij een algemene wet wordt.

• vb. Als ik steel, dan ga je eigendom van je aan je toe-eigenen.
• Veralgemeen dit: Dan mag iedereen stelen en heeft eigendom geen betekenis meer. (zoals een fiets in Leuven eigenlijk)
• Er zit dus een contradictie in de handeling zelf.

1. Handel zo dat je de mensheid, zowel in jouw persoon als in de persoon van eender welke andere, steeds tegelijk als doel en nooit louter als middel gebruikt.

• Al je handeling stelt, gebruik dan de andere nooit enkel als middel, maar ook als doel, zijn de waarde op zich. Die waardigheid moet in elke handeling terugkomen, anders toen je geen respect en waardigheid en misbruik je eigenlijk de andere als je deze enkel als middel gebruikt.
• Vb. Bij realityshow om instemming vragen dat ze het mogen uitzenden, want anders gebruik je die personen enkel als middel.

1. Handel zo dat je wil (als de wil van een redelijk wezen) door zijn beweegreden zichzelf tegelijk kan beschouwen als algemene wetgever (als wetgever van de universele wet waaraan hij zich onderwerpt)

• Autonome formulering: u stelt zelf de wet/je legt je zelf iets op.
• Wanneer je iets doet, moet je inbeelden dat iedereen dat zou doen. We zijn hier onze eigen wetgevers en kunnen dus zelf altijd kiezen de categorische imperatief op te nemen.
  • Dit idee van de categorische imperatief is door en door LIBERAAL:
  • MAAR: vb. Dutroux: kan je niet zomaar afmaken en je moet hem een waardig proces geven, ook al heeft hij de categorische imperatief totaal genegeerd. Iedereen is namelijk fundamenteel vrij.
    • Vb2: grenswachters in Duitsland in WO
• => Moeten mensen die overlopen neerschieten maar volgens Kant ben je ook hier fundamenteel vrij en kan je dus op dat moment kiezen voor de categorische imperatief en hem niet neer schieten. Waarschijnlijk wordt je dan wel zelf neergeschoten… Kant is zich wel bewust van de moeilijke situaties waarin dat mensen kunnen zitten om al dan niet te kiezen voor de categorische imperatief.
• ARGUMENT DAT AAN DEZE VOORWAARDEN VOLDAAN IS:
• => Het komt er op neer dat we moeten bewijzen dat wij werkelijk autonome wezens zijn en niet de speelbal zijn van vervreemdende krachten!
• Volgens kant kan je hieraan echter ontsnappen doordat je weet hebt van de categorische imperatief! In gehoorzaamheid daaraan ben je werkelijk vrij:
• Ik stel mezelf de wet, luister naar wat redelijk is in mij en wat ik dus redelijkerwijs kan willen!
• We zijn ook werkelijk vrij omdat we onszelf als noumenaal wezen op die manier ervaren! Als redelijk wezen kunnen wij de dans van natuurlijke determinatie ontspringen.