De Amerikanisering van de Europese cultuur: late 19e en begin 20e eeuw (13-05-2013)

Cultuur kun je vanuit essentialisme (elke cultuur heeft een vaste, onveranderlijke kern) bekijken of vanuit constructivisme (‘vloeibare’ cultuur). Boorstin stelde dat mensen behoefte hebben aan een wereld die anders is dan de realiteit. Hebben Amerikanen met hun consumptiecultuur die ze over de wereld verspreidden ook hun macht verspreid? Italiaanse communist Gramsci: cultuur (religie en nationalisme) onderdrukt het proletariaat. Volgens anderen kan cultuur wegbereider zijn van politieke macht (Elvis = Clinton). Massacultuur hangt samen met industrialisatie en massamedia en verdringt uniciteit. Mensen verbinden hun identiteit ook aan commerciële producten en massamedia.

Wanneer begon de (eventuele) Amerikanisering van Europa? Jaren ’20, Hollywood? Jaren ’50, Koude Oorlog/Marshallhulp? Tweede helft 19e eeuw? Maar de hele Amerikaanse grondwet gaat terug op Europese Verlichtingsideeën. Amerika werd een trekpleister voor emigranten (NL, Eng, Dui; na 1840: Ier en Dui; na 1850: Oost-Europeanen, Mediterraneeërs, Chinezen). Vanaf 1850 werd de Amerikaanse samenleving een industriële in plaats van een agrarische, met productiemethoden gericht op efficiëntie.

De ontvangstkant van cultuur(re)penetratie heeft zelf de keuze of het de Amerikaanse ‘hegemoniale’ cultuur omarmt. Redenen om Amerikaanse producten/cultuur over te nemen: lage prijs, reclame/imago, de film, tegenhanger economische crisis. Om hun containmentpolitiek kracht bij te zetten exporteerden de VS hun cultuur maar wat graag.