De nataliteit en nuptialiteit

(houdt hier rekening met het feit dat de mortaliteit slechts voor één derde van de bevolkingsgroei zorgde (Wrighley))

Engeland domineerde de verhoging van de fertiliteit in de negentiende eeuw. Dankzij verhoogde arbeidsmogelijkheden (fabrieksarbeid, proto-industrie en het poor-law-systeem: wettelijke verplichting om te zorgen voor de armere) ontstond er een daling van de huwelijksleeftijd, een stijging van het aantal kinderen, een vermindering van de ongehuwden en het ontstaan van een proletarisch demografisch patroon (Thomas). Vanaf nu is de economische basis niet langer gelijk aan bezit, maar arbeidskracht. Men moet hier wel rekening houden met het feit dat deze theorie gebaseerd is op rationele actoren, waarbij mannen en vrouwen geacht worden er hetzelfde over te denken.

Tijdens de tweede helft van de negentiende eeuw zorgde de sociale revolutie voor een omkering van de relatie tussen inkomen en nataliteit. Dit dankzij een verhoging van de levensstandaard, verstedelijking, deconfessionalisering en regulering van de kinderarbeid. Hierdoor ontstond een verhoging van de nuptialiteit maar ook geboortebeperking en een seksueel taboe. Het ideaal van het burgerlijk gezin met een uitgebreide aandacht voor het opvoeden van kinderen ontstond. Een vertraging van de bevolkingsgroei was het gevolg.