De transformatie van de samenleving ten gevolge van de Industriële Revolutie

Hoewel de industrialisatie meestal gezien wordt als de meest ingrijpende verandering in de menselijke geschiedenis, gaat het hier over slechts één element uit een brede maatschappelijke ontwikkeling.

In enge zin kunnen we de IR definiëren als een reeks van technische vernieuwingen.. in ruime zin gaat het over een complex proces van economische en sociale ontwikkeling. Het gaat hier over een overgang van en agrarische of ambachtelijke maatschappij naar een technologische en organisatorische samenleving. Hierdoor steeg de bevolking, de output per hoofd en de globale productie. Uiteraard gaat hier een reeks implicaties mee gepaard: een bevrijding van de beperkingen van de natuur, een kapitalistisch winstbejag in alle sectoren en een vergroting van de ongelijkheid tussen landen en tussen groepen van mensen.

Op het vlak van de sociale ongelijkheid verandert er veel. Tijdens het ancien regime bestond er een sociale scheiding op basis van status en ongelijkheid (kerk/clerus, adel/burgerij en het proletariaat). Er ontstond een verscherping van het denken erover tijdens de 19^de eeuw. We zien Marx met als basis het economisch criterium, Weber met verschillen in macht en Kuznets met inkomensongelijkheid.

Kuznet’s cur

De IR zorgde voor een verandering van karakter in alle groepen, waarbij nieuwe groepen naar voren kwamen (zoals de arbeiders). Op lange termijn had de wijziging van productie een groot effect op de intensivering en schaalvergroting van de productie, waarbij steeds meer mensen als arbeider werkten en een snelle productie zorgde voor prijsdalingen en massaconsumptie. Ook ontstond er een verandering in de menselijke omgeving: disciplinering, waarbij mensen minder te zeggen hadden over productie en arbeidstijd en de komst van fabrieken zorgde voor nieuwe energievormen en later milieuvervuiling.

Men kan stellen dat er sprake was van een proletariseringproces aangezien het niet langer mogelijk was om als zelfstandige ondernemer te overleven. Meer mensen moesten gaan doen aan loonarbeid.