hegemonie en imperium
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 1292 keer
Het inter-statensysteem wordt gekenmerkt door opeenvolgende hegemonische cycli (in de kern) en nieuwe vormen van imperiumopbouw (buiten de kern).
Een hegemonie brengt economische, politieke en ideologische superioriteit in één staat samen.
Noord-Italiaanse stadstaten (15de eeuw)
Europees systeem
Holland (midden 17de-midden 18de eeuw)
Atlantisch systeem
Groot-Brittannië (19de eeuw)
Globaal systeem 1 (formeel imperialisme)
Verenigde Staten (2de helft 20ste eeuw)
Globaal systeem 2 (informeel imperialisme)
Afwisseling conflict en pacificatie
Wereldoorlogen: 1648, 1815, 1945
Nieuwe internationale (politieke) ordes
Pax Brittanica
Door de voortaan onbetwiste controle van het Britse rijk over de zeevaartroutes en een gecontroleerd evenwicht op het Europese vasteland gingen Europa en de rest van de wereld een relatief vreedzame periode tegemoet.
Pax Americana
Gedurende deze periode zijn er geen gewapende conflicten geweest tussen de Westerse naties hebben de Verenigde een vrijwel continu overwicht op de wereldorde gehad.
Mondiaal geopolitiek model: cycli van hegemonie en van imperiumopbouw
Koloniale imperia : twee golven kolonisatie en dekolonisatie
Tweede helft 20ste eeuw: supranationale organisaties en regionale integratie
21ste eeuw: staten, rijken of steden?
Het koloniale imperialisme van Europa
Koloniale imperia zijn geen geografisch afgebakende eenheden
Ze functioneren in een wereld met grote economische en politieke interdependentie
Politieke en territoriale dominantie door kernstaten
Formeel en informeel imperialisme
Via de formele imperialistische controle worden externe gebieden geïntegreerd in het globaliserende kapitalistische productiemodel, in de eerste plaats voor de levering van arbeid en grondstoffen. Tussen 1500 en 1900 komen bijna alle delen van de wereld gedurende een bepaalde periode onder rechtstreeks gezag van een beperkt aantal Europese kernlanden.
Informele dominantie wordt uitgespeeld door de dominante invloed die een staat kan hebben op andere staten.