Het oordeelvermogen:

Als brug over de kloof die Kant maakte tussen het domein van de ! ! ! ! natuur(wetten) en dat van de vrijheid met mens als ethisch wezen.

Kant is radicaal modern omdat hij een onttoverd universum voorlegt, waarin de mens zijn uiteindelijke bestemming verliest. De kloof is er evenals een in de mens zelf: tussen het geestelijk subject dat zich in vrijheid de wet oplegt en tussen het lichaam van de natuurwetten. Tussen morele rede en verstand.

-> Het oordeelvermogen moet dit herstellen, maar eigenaardig is dat het geen kennis aanbrengt of regels voor het handelen oplegt, het dient enkel als verzorgende brug. Voor Kant is oordelen ‘het bijzondere bij een algemeen begrip onderbrengen’ Onderscheid tussen twee reflexieve oordelen: theologisch en esthetisch.

Theologisch betreft de natuur, levende organismen waaraan een gerichtheid op een doel wordt toegekend is reflexief omdat het geen objectieve waarde heeft: het is een hypothetische veronderstelling die verschijnselen niet anders kan begrijpen dan naar analogie van de wil op een doel.

Het is een kennisoordeel, het werkt met begrippen. Dit in tegenstelling met het radicaal reflexieve esthetische oordeel die het object voorstelt op het lust- of onlustgevoel van het subject.

De brug die Kant maakt is een paradoxale doordat ze des te meer de onoverbrugbaarheid benadrukt. Hoe kan een gevoelsoordeel immers aanspraak maken op noodzakelijkheid of algemeengeldigheid? (Jezus, ik snap er geen knijt van.)

Omdat zowel verbeelding, verstand en rede een oordeel algemeen mogelijk maken, is er sprake van een brug. Denk ik.