Het staatsvormingsproces
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 1330 keer
Het staatsvormingsproces is van groot belang voor de politieke, economische en sociale geschiedenis. Het bestaat uit verschillende stadia. In enge betekenis gaat het om de politieke, militaire, economische en institutionele eenmaking van staten en in ruime betekenis over natievorming, de omvorming van een staat tot politieke democratie en de ontwikkeling van de verzorgingsstaat.
BEGINPUNT | EINDPUNT |
Vorsten als primus inter pares tussen honderden machthebbers | Monopolisering van de macht door staten |
Legitimiteit van de vorst is sacraal | Legitimiteit van de vorst is van algemeen belang |
Vorst is verantwoordelijk voor recht en vrede, zonder monopolie erover | Staat bepaalt het menselijke bestaan en legt zelf grenzen aan eigen competentie |
Vorst heeft enkele persoonlijke dienaars en geen professionelen | Omvangrijk deel van de bevolking is tewerkgesteld als ambtenaar |
Staat heeft geen exclusief commando over gewapende mensen | Staat kan de bevolking en economie mobiliseren voor oorlogvoeren |
Vorst wordt geacht te leven van domeininkomsten | Staat legt beslag op een deel van het nationale inkomen en herverdeelt het daarna |
Het succes van vorsten bij de uitbreiding van hun macht zorgt uiteraard voor nieuwe problemen zoals nieuwe gebieden bestuurd door één of andere vorm van rechtmatig bestuur (Machiavelli met il principe). We moeten het fenomeen staatsvorming echter relativeren. Misschien is het niet meer dan een tussenstadium in de geschiedenis, er is een verlies van bevoegdheden aan supranationale organisaties en een verlies voor de bevoegdheden van regio’s. De nationale staat is een typisch Europees product, maar niet altijd succesvol als exportproduct.
