Imperium en sacerdotium

Imperium

- imperium = naast Duitse koningskroon, ook die van Lombardije en Bourgondië (sinds 1032)

- keizers beschouwen zichzelf als opperste leenheer over de koninkrijken Polen en Hongarije, het hertogdom Bohemen en de Zuid –Italiaanse vorstendommen Capua, Salerno, Beneventum en Apulië

Duitse hegemonie

Duitse hegemonie in Italië werkte in praktijk niet;

- men kon formele erkenning afdwingen en maatregelen opleggen, maar zodra de vorst weer noordwaarts keerde was het voorbij

- weerstand vaak reëel; vb. Koenraad II machteloos voor de gesloten poorten van Milaan

Pausen en keizers

Rome

keizers kregen nooit werkelijk voet aan wal

- 996; eerste Duitse paus, kroont Otto III tot keizer => wordt verjaagd door tegenpaus

- 997; keizer herovert Rome met geweld

- 1002; wederom verjaagd, beiden sterven

=> graven van Tusculum beheersen weer de kerkelijk territoria in Midden –Italië en leveren gedurende een halve eeuw pausen uit de familie

Leo IX (1048 – 1054)

pauselijke waardigheid krijgt een nieuwe wending;hij behoort tot de Bourgondisch –Lotharische beweging voor de kerkhervorming en zet zich af tegen de wereldlijke invloed op de Kerk (cf. hoofdstuk 8)

Kerk en wereld

Afgrenzing tussen Kerk en wereld

Hendrik III; hervormingsgezind, maar wijst toch zijn kanselier aan als paus; hij is de laatste die vertrouwelingen tot paus kan aanstellen, die door de hele christenheid werden aanvaard

Innerlijke zuiveringsbeweging van de Kerk

onverzoenbare contradicties voor de religieuze legitimatie van het keizerschap en voor het hele Rijkskerkstelsel

>>> Rijkskerk en staatswezen waren ontegensprekelijk aan elkaar gebonden; niet meer te ontrafelen zonder ganse systeem aan te tasten