Kennis- of ervaringsleer:

Algemeen geldende kennis is mogelijk, zegt Kant. Kijk maar naar de ! ! ! ! fysica van newton. Waarom nemen we de iets als de zwaartekracht aan voor ‘waar’.

Waaraan is deze zekerheid ontleent? Duidelijk niet enkel aan logica, maar ook op waarneming en ervaring. Het verstand echter, legt algemene begrippen op aan de ervaring. bv. hoe water in alle gevallen en bij noodzakelijk 100° kookt en dat dit geen toevallige samengang van twee verschijnselen is, maar een relatie van oorzaak-gevolg. Deze begrippen of categorieën van algemeenheid, noodzakelijkheid en causaliteit gaan de zintuigelijke waarneming te buiten. Ze zijn reeds in het verstand aanwezig, ze zijn a priori. Deze a priori begrippen/vormen zitten niet enkel in het verstand, maar ook reeds op het niveau van de zintuigelijke waarneming, namelijk de vormen ‘tijd en ruimte’.

-> kennis is dus een proces waarbij passief ontvangen empirische indrukken door verstandsbegrippen actief worden verwerkt.

MAAR welke regels bestaan er voor het betrekken op de chaos van de waarneming voor deze verstandsbegrippen?? Er moet een soort voor-vorming zijn in functie van het verstand: DE

VERBEELDING. Deze structureert de wereld zoals deze voor de zintuigelijke waarneming verschijnt tot een wereld van objecten die onder begrippen kunnen worden gebracht

-> een bemiddelende functie tussen zintuigen en verstand.

De transcendentale is het vermogen dat er aan ons een wereld a priori verschijnt en niet in een ordeloze chaos van impressies. Het vormt de verschijnende wereld om tot een stand van zaken waarover een verstandelijk oordeel kan worden gevormd.

-> Dit betekent een beperking van de menselijke kennis (juist omdat ze menselijk is). In tegenstelling tot bij Plato schuilt kennis niet in het wezen van de dingen, maar in wat het verstand en de verbeelding er van construeren. Onze werkelijkheid is het resultaat van een ordeningsproces, een verschijning in a priori vormen in tijd en ruimte, geregeerd door causaliteit.

Het idee van God, Ziel en de Wereld is dus geen begrip van het verstand, maar wordt daarom niet verworpen, het is een metafysische notie, waar geen ervaring aan beantwoord en waarover geen theoretische kennis mogelijk is.

Ze voldoen aan de behoefte van de rede om de grenzen van de ervaring te overschrijden.