Typologieën van nationalisme

Hoe nationalisme zich ontwikkelt is sterk afhankelijk van de nationale en internationale condities. Er is een verschil tussen gematigd en extreem nationalisme met een scheidingslijn door de rivier de Elbe. Beide vormen van nationalisme kwam voor, maar in het Westen bleef het gematigd nationalisme dominant en in het Midden en Oosten voornamelijk het extreem nationalisme.

Deze verschillen bestaan dankzij structurele verschillen in economische ontwikkeling en sociale gelaagdheid, staatsvorming en culturele ontwikkeling.

In het Westen ontstond staatsvorming onder de vorm van een natie, de vraag naar nationaliteit was grotendeels opgelost, nationalisme ging samen met liberalisme en ontplooide zich zo verder tot op het einde van de 19^de eeuw en 20^ste eeuw.

In het Oosten en Midden was nationaliteit eerder problematisch, maar aanvankelijk de zaak van intellectuelen. Ze is gericht op collectieve nationale identiteit en de bepaling en afgrenzing ervan. Vaak wordt dit gesteld in termen van etnie en soms verbonden met religie. Hierdoor is er een sterker karakter van het nationalisme en dit bleef werken gedurende de 20^ste eeuw vanwege zwakkere democratieën en vormen van autoritair bewind.