Burgerlijke rechtbanken: vredegerecht

politierechtbank, jeugdrechtbank, burgerlijke rechtbank, correctionele rechtbank, rechtbank van koophandel, arbeidsrechtbank, arrondissementsrechtbank

hof van assisen

arbeidshof, hof van beroep

hof van cassatie

Strafrechtbank: politierechtbank, jeugdrechtbank, correctionele rechtbank, hof van beroep, hof van assisen en hof van cassatie.

Hier kan men spreken over 5 nationale niveaus en 1 supranationaal niveau.

Niveau 1: de laagste rechtbanken met het kleinste grondgebied namelijk de kantons(187). Op dit niveau is er enkel het vredegerecht voor burgerlijke en handelszaken

Niveau 2: dit zijn de arrondissementen(27). Hier bevinden zich de rechtbank van eerste aanleg, de correctionele rechtbank, de jeugdrechtbank, de arbeidsrechtbank, de rechtbank van koophandel, de arrondissementsrechtbank en de politierechtbank.

Niveau 3: het niveau van de provincies. Hier treft men enkel assisenhoven aan. In werkelijkheid zijn hier ook arbeidshoven van elke provinciehoofdplaats.

Niveau 4: hier treft men de hoven van beroep en arbeidshoven. België is opgesplitst in 5 delen. Men heeft dus hoven te Antwerpen (Limburg en Antwerpen), Gent (Oost en West-Vlaanderen), Brussel (Brabant), Luik (Luik, Luxemburg en Namen) en Bergen (Henegouwen).

Niveau 5: Hof van Cassatie voor heel België

Supranationaal: Beneluxgerechtshof, Europees hof van justitie en Europees hof voor de Rechten van de Mens

1 procedure nationaal gezien kan dus op drie niveaus gevoerd worden: de dubbele aanleg en cassatie

Als verschillende rechtbanken een uitspraak doen over een zaak is het wenselijk dat hier een coherentie in zit. Dus dat de uitspraak niet te veel verschilt van rechtbank tot rechtbank. Om dit te verzekeren worden de zaken altijd eerst behandeld bij de lagere rechtbanken en kunnen ze in hoger beroep gaan tegen de vonnissen. In hoger beroep zijn er natuurlijk een beperkter aantal rechtbanken en hoven. Tenslotte kunnen deze beslissingen verbroken worden door 1 hoogste gerechtshof: het hof van cassatie.

-gerechtelijk: optreden als rechtsmacht t.o.v. al wie verantwoordelijkheden draagt voor staatsgelden

-informatietaak: het rapporteert zijn bevindingen aan het parlement, bij dringende zaken via “bijzondere mededelingen”.

-controletaak: het controleren of uitgaven werkelijk gebeurd zijn en of deze wettelijk en regelmatig zijn.