Een variant van het Zeitgeist-model, voorgesteld door Kuhn (1970),

Suggereert dat sociale en culturele krachten paradigmas, of modellen, van de wetenschap ontwikkelen in verschillende stadia en dat wetenschappelijk werk gebeurt binnen een gegeven paradigma gedurende een beperkte tijdsperiode totdat het paradigma is vervangen. Deze verandering van modellen is een nevenverschijnsel van zowel de culturele noden van de tijd waarin ze gebruikt worden en van zowel de onmogelijkheid van het oude paradigma om zich aan te passen aan nieuwe wetenschappelijke bevindingen.

Kuhn beschouwt de wetenschappelijke vooruitgang dus als een cyclisch proces. Binnen een gegeven wetenschappelijk paradigma, dat aanvaard is door alle wetenschappers, ontstaat een anomalie (onregelmatigheid) dat niet door dit paradigma kan worden uitgelegd of waaraan het paradigma zich niet kan aanpassen. Er ontstaat dus een crisis en er worden nieuwe theorieën ontwikkeld om dit ongeschikte model te vervangen.

Ten slotte wint één enkele visie de aanhang en toewijding van een groep van wetenschappers die een wetenschappelijke revolutie beginnen tot het nieuwe model is aanvaard. Wanneer er opnieuw een onregelmatigheid verschijnt, herhaalt deze cyclus zich opnieuw.