Realisme vs instrumentalisme

Deze tegenstelling kunnen we historisch gezien illustreren a.d.h.v. het debat tussen de atomisten en de anti-atomisten tijden de late 19de eeuw. Atomisme is de theorie die verschillende observeerbare fenomenen verklaart door te veronderstellen dat objecten samengesteld zijn door heel kleine atomen. Twee belangrijke namen die behoren tot dit debat zijn Mach en Mendeljev.

Mach vs Mendeljev

Ernst Mach (1838 – 1916) was een anti-atomist. Omdat atomen niet gezien konden worden, beweerde hij dat het geen wetenschap was. Mach‟s visie kunnen we zien als een antirealistisch visie over de wetenschap, meer specifiek instrumentalistisch. Observatie is de enige geldige verklaring van wetenschap volgens hen.

Dmitri Mendeljev (1834 – 1907) was een atomist. Atomen waren volgens hem reële dingen wiens eigenschappen en interacties de regulariteiten van zijn „periodic table‟ verklaarden.

Mendeljev‟s visie is de realistische visie. Achter de werkelijkheid dat we hebben waargenomen ligt er een werkelijkheid die we niet kunnen waarnemen en die we kunnen samenvatten in een theorie.

Bohr vs Einstein

Niels Bohr: “Er bestaat geen kwantumwereld, er is alleen een kwantumbeschrijving.”Omdat je in de kwantumfysica de onbepaaldheid hebt, bepaalt die onbepaaldheid die werkelijkheid. BOHR is dus een anti-atomist en dus een instrumentalist.

Albert Einstein: “God dobbelt niet met het universum.” EINSTEIN is dus een atomist en een realist