Toepassing van de rechtsregels

Werking in de tijd

Werking in de ruimte

normen met territoriale toepassing: gelden voor alle rechtssubjecten binnen het territorium waarvoor de overheid bevoegd is (verkeersregelement)
normen met personele toepassing: geldt voor de betrokken personen, ongeacht waar zij zich op dat moment bevinden (recht om te huwen)

Recht vs. feiten

feiten worden omgezet omwille van de rechtsvraag
- feiten zijn de juridische interpretatie van de rechtsregel zelf
- feitelijke interpretatie is de appreciatie van de loutere feiten
rechtsregels moeten toegelicht worden opdat er loutere verduidelijking is en interpretatie alleen een bepaalde toevoeging heeft

Interpretatie

wie?

methodes?

exegetische/grammaticale methode: letterlijke tekst: duidelijke teksten hebben geen interpretatie nodig
systematische methode: een regel steeds zien in het geheel waartoe hij behoort (bv een kind in het BW is een persoon onder de leeftijd van 12 jaar)
- uitzonderingen moeten beperkend worden geïnterpreteerd
- uitzondering primeert op de algemen regel
- a fortiori redenering: wat geldt voor deze situatie, geldt in grotere mate ook voor de niet-voorziene situatie
- a contrario redering
- analogische redenering
wets- en rechtshistorische methode: zoeken naar verklaring in het verleden (bv kijken naar voorbereidende werken van de wet)
sociologische methode: initiële opzet van de regel aanpassen aan de evolutie in de maatschappij, rekening houdend met de juridisch maatschappelijke en socio-economische ontwikkeling (bv in wetboek staat doorgang voor paard en kar, wordt nu gezien als de doorgang voor een tractor)
teleologische methode: werkelijke bedoeling van de wetgever nagaan en het doel van een norm bekijken (bv: parlementaire voorbereiding)
potius ut valeat: bij twijfel moet de norm zo geïntrepreteerd worden dat hij alleszins enig gevolg teweegbrengt
beschermingsregel: bij twijfel moet de norm geïntrepreteerd worden in het voordeel van de zwakste partij