De klassentheorie van Marx

- Klasse= een groep van mensen die in eenzelfde verhouding staan tot de productiemiddelen

→ theorie in 5 stappen

1. Economische grondslag van sociale klasse

→ klassen gedefinieerd door de mate waarin hun leden delen in de middelen waarmee welvaart van een maatschappij wordt opgeleverd

=> pre-industriële maatschappijen: landeigenaars en landbewerkers

=> moderne industriële maatschappijen: kapitalisten en proletariaat

↓ → verkopen arbeid aan

bezitten productiemiddelen kapitalisten

2. Polarisatie (Verelendung)

• Transitionele klassen: boeren, middenstanders …= klassengroepen die nog zijn overgebleven uit een vroegere periode met een andere productiewijze
• Uitbuiting door afroming meerwaarde
• (zelf)vervreemding
• Concurrentie leidt tot oligopolievorming

3. Klasse-an-sich & Klasse-für-sich (objectieve en subjectieve klasse)

→ discrepantie tussen objectieve klassencondities en subjectieve besef dat mensen hebben van hun positie in het klassesysteem

=> vals bewustzijn: proletariaat beseft niet wat hun belangen zijn

=> zelfbewustzijn zal groeien volgens Marx en proletariaat zal zich verenigen tot georganiseerde zelfbewuste klasse

4. Klassenstrijd

→ belangentegenstelling tussen de kapitaalbezitters en de proletariërs zou volgens Marx uitlopen op een klassenstrijd

=> revolutie: proletariërs hadden immers niets te verliezen

=> leiden tot klassenloze maatschappij

5. Klassenloze maatschappij

→ revolutie-idee centraal in Marx’ maatschappijopvatting: waar het in een klassenmaatschappij om gaat is de strijd om schaarse hulpbronnen die mensen begeren of nodig hebben

=> geschiedenis is relaas van de strijd tussen deze groepen over de beschikkingsmacht