Leer: historisch materialisme

Dit gaat ervan uit dat de werkelijkheid steeds sprongsgewijs verandert. Maar de vorm waarin werkelijkheid verandert, verloopt via een vast patroon. weerkerende fasen:
- These: begintoestand (product van vroegere verandering)
- Antithese: toestand die +/- tegengesteld is aan de these
- Synthese: tegenstelling lost zich op, en heft de 2 vorige fasen op.

Opheffen: betekenis:
- synthese is een hogere fasen dan de vorige
- deze fase schaft de vorige fase af
- richt zich op iets hoger.

Feuerbach gaf een materialistische aanzet door zijn aandacht aan de concrete, stoffelijke mens.

Volgens is Marx : de mens is een producerend en arbeidend wezen in de eerste plaats.

De mens moet begrepen worden vanuit de economische verhoudingen & de wijze waarop hij produceert.

Kern Marx: dubbele reductie: 1) alles wat bovenaards is, niet tastbaar, wordt radicaal herleid tot het loutere menselijke, wereldlijke tot een historisch gegroeide structuur. (Mensen maken hun eigen geschiedenis). 2) al deze historische gegroeide structuren kunnen zelf herleid worden tot hun sociaaleconomische grondstructuur. Relatie basis en bovenbouw