Oorzaken en gevolgen van stress

Werkstress kan vele oorzaken hebben. Een stressor is een mogelijke oorzaak van stress.

De meest voorkomende stressoren zijn:

• Inhoud van het werk: voorbeeld: te veel werk, te hoog werktempo, te moeilijk werk, te eenvoudig werk, te monotoon werk, onduidelijke taakeisen, enz.
• Arbeidsverhoudingen: voorbeeld: slecht management, ruzies met collega’s, pesten, slechte communicatie, te weinig zeggenschap, enz.
• Arbeidsomstandigheden: voorbeeld: zwaar werk, lawaai, temperatuur, materiaal, enz.
• Arbeidsvoorwaarden: voorbeeld: ploegenwerk, weinig loopbaanmogelijkheden, onvoldoende werkzekerheid, verkeerde beloning, enz.

Uit onderzoek blijkt dat werkstress voornamelijk de volgende oorzaken heeft: tijdsdruk, te lange werkdagen, te veel werk, relatie met personen en het niveau van de medewerkers.

Gevolgen van stress

De gevolgen van stress kunnen ernstig zijn. De kosten van negatieve stress zijn enorm. Stress bij werknemers kost Vlaamse bedrijven jaarlijks 13 miljard euro. Volgens het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk is 50% van de afwezigheden te wijten aan stress. Stress leidt tot meer ziekte, hogere verloopcijfers, lagere productiviteit, minder kwaliteit enz.

• Op korte termijn beïnvloedt stress het humeur, de concentratie, de werkefficiëntie en de prestatie. Ook de motivatie en het werkplezier daalt door stress.
• Op lange termijn veroorzaakt negatieve werkstress chronische lichamelijke klachten, vb. hoofdpijn, nekpijn, slapeloosheid, hartkloppingen enz. Als de negatieve stress lang blijft bestaan, verergeren ook de lichamelijke klachten, vb. maagzweren, hartinfarct, enz. Langdurige stress brengt ook psychische problemen met zich mee, vb. angst, depressie, chronische slaapproblemen enz.

Stress kan dus een grote impact hebben op iemands lichamelijke en geestelijke gezondheid, op de prestaties van individuen en organisaties. Werkstress is de belangrijkste oorzaak van het optreden van overbelasting. De eerste tekenen die je vaak ziet bij overbelasting zijn: de werknemer maakt al lange tijd een gespannen indruk, hij haalt deadlines niet en komt steeds te laat op het werk. Er kunnen 4 vormen van overbelasting onderscheiden worden:

• Emotionele overbelasting: zorgen en problemen worden van het werk mee naar huis genomen. De ervaringen van de afgelopen werkdag bepalen de stemming van de persoon.
• Fysieke overbelasting: de medewerker komt zeer vermoeid thuis na een drukke en inspannende dag op het werk. Hij heeft geen fysieke kracht meer voor een levendig privéleven.
• Attitude- en gedragsoverbelasting: de manier van sociale omgang op het werk wordt meegenomen in de privésituatie. Voorbeeld: een medewerker in een functie die een harde opstelling vereist en weinig ruimte laat om gevoelens te tonen, kan ook privéproblemen krijgen met het tonen van gevoelens van tederheid en afhankelijkheid.
• Existentiële overbelasting: medewerkers die ontevreden zijn over hun werk hebben vaker psychische problemen.