Traditioneel denken we vooral aan eindproducten als kostobjecten. Maar ook klanten, productgroepen, ordergroottes,… kunnen als kostobject worden beschouwd.
Het gebruik van een veelheid van kostobjecten geeft aanleiding tot een roll-up-benadering wat inhoudt dat de kostprijs van een product ontstaat door de kosten van elk kostobject te sommeren om de kostprijs van het product met zijn specifieke kenmerken qua ordergrootte, klantensoort, regio,… te bekomen.
Het niveau van de roll-up is afhankelijk van de strategische objectieven. Heel anders dan allocate-downsysteem van traditionele costingssystemen!
Onderdelenniveau is de meest gedetailleerde vorm van de producten met volgende kenmerken :
- De differentiatie in onderdelen reflecteert het verschil in kosten
- Een differentiatie volgens interne of externe leveranciers is nuttige informatie voor make or buy beslissingen
- Het verschil tussen veel gebruikte onderdelen (high volume part) en weinig gebruikte onderdelen (low volume part) komt in het geheel tot uiting
Klantenniveau is de meest gedetailleerde vorm van klanten met volgende kenmerken:
- Is noodzakelijk om winstgevendheidanalyse per klant mogelijk te maken
- We registreren een dubbele kost (deze van producten en deze van diensten)
Voorbeeld winstgevendheidanalyse
Product | Omzet | Productie kostprijs | Brutowinst |
A | 5.000 | 4.320 | 680 |
B | 3.500 | 3.150 | 350 |
C | 2.600 | 2.230 | 370 |
Totaal | 11.100 | 9.700 | 1.400 |
Activiteiten | Hoeveelheid | Kost/eenheid | Kost |
Orderopname | 10 | 100 | 1.000 |
Klantondersteuning | 2 | 150 | 300 |
Naverkoop | 4 | 100 | 400 |
Totaal | | | 1.700 |
Resultaat klant = 1400 – 1700 = (300)
De klantrelatie moet dus onderzocht worden!a
