• houdt voor dat ondernemers hogere reële lonen betalen dan het concurrentiële loon, niet omdat ze hiertoe door een vakbond gedwongen worden, maar uit eigenbelang en op vrijwillige basis.

Arbeidsproductiviteit is niet louter een technisch gegeven, maar kan ook positief worden beïnvloed door de hoogt van het reële loon.

Door relatief hoge lonen te betalen, slaagt de onderneming er in haar goede werknemers te behouden, omdat die minder vlug geneigd zullen zijn naar een andere werkgever over te stappen. De onderneming heeft dan een minder uitgesproken personeelsverloop wat kostenbesparend werkt. Het vervangen van goede, ervaren arbeidskrachten gaat immers gepaard met soms aanzienlijke opleidings- en aanwervingskosten.

Het is ook bevorderlijk voor de arbeidsinzet en de arbeidsmotivatie. De arbeiders krijgen een hoger loon waarmee ze hoogwaardiger voedsel kunnen kopen wat hun werkkracht en bijgevolg ook hun productiviteit verhoogde. Ook zullen de arbeiders beter werk leveren indien ze ervan overtuigd zijn dat ze goed behandelt worden door hun werkgever.

De onderneming houdt ook een stok achter de deur: indien een werknemer betrapt wordt op onverantwoordelijk gedrag en ontslagen wordt, heeft hij immers meer te verliezen. Hij verliest niet alleen zijn hoge loon, maar bovendien geeft het ontslag een negatief signaal aan andere werkgevers.

Zelfs bij een aanbodoverschot op de arbeidsmarkt kan de ondernemer een incentief hebben om het reële loon niet te verlagen. In dat geval bestaat er een neerwaartse reële loonrigiditeit. Indien de arbeidsproductiviteit positief gerelateerd is tot de hoogt van het reële loon, is het immers best mogelijk dat de kostenbesparing van een loondaling niet opweegt tegen de verminderde productiviteit van de werknemers.

De onderhandelingsmacht van de werknemers zal uiteraard groter zijn indien ze zich verenigen in vakbonden, die hun gezamenlijke belangen verdedigen. (ze maken gebruik van drukkingsmiddelen vb stakingen)

Het is realistisch aan te nemen dat vakbonden niet alleen geïnteresseerd zijn in het reële loon van hun leden, maar ook in de tewerkstelling.

hogere reële lonen = verlies aan tewerkstelling

• een aantal werknemers is daardoor werkloos, ze zouden bereid zijn te werken tegen een lager reëel loon, maar dit is niet mogelijk door de loonovereenkomsten tussen vakbonden en werkgevers.
• Kan een oorzaak zijn van loonstarheid
• Kan onevenwichtswerkloosheid veroorzaken
• Leidt tot een hogere natuurlijke werkloosheidsgraad.