Volgens Greenspan: overheid moet niet ingrijpen en begrijp dat de bonussen tot publieke verontwaardiging hebben geleid. Maar hij vertrouwt toch op de markt. Die blijkt juist niet te functioneren.

Het tegenovergestelde van Greenspan: filosofie van Reinhold Niebuhr (1892 – 1971).

Boek: Moral man and immoral society. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen het morele en sociale gedrag van individuen en dat van maatschappelijke groepen. Op individuen kan vaak moreel beroep worden gedaan. Voor groepen, naïef om te verwachten dat gewenste veranderingen via zelfregulatie/gedragscodes tot stand zouden komen. Maar hoe bonuscultuur beteugelen?

Wouter Bos pleit voor inkomenspolitiek dier die er vooral op is gericht de excessen aan de top aan te pakken.

Verder, sterke maatschappelijke druk en hard overheidsingrijpen kunnen de randvoorwaarden creëren om het culturele maatgevoel (maat houden) ingang te doen vinden.

HC

Sociaal kapitaal: hulpmiddelen die in een gemeenschap aanwezig zijn om gezins –en sociale organisatie vorm te geven (vertrouwen). Toespitsing op meso-niveau: bedrijfseconomie, managementwetenschap.

Terugblik

Kernvraag: hoe creëert een samenleving welvaart? Welvaart voor allen? Verschillende paradigma’s, cultuurbepalende blik/visie, manier waarop samenleving naar een vraagstuk kijkt. Waar of niet weten we niet, maar in bepaalde fase geaccepteerd.

Adam Smith versus Karl Marx. Strijd gevoerd in de 19e en 20e eeuw. In twee blokken: kapitalistische en communistische blok. In jaren 60: 2/3 van de wereld onder invloed van communistische invloedsfeer en 1/3 kapitalistische wereld (vrije wereld). Grote maatschappelijke implicaties en grote menselijke slachtoffers.

Volgens Girard: mensen volgen een ander na in wat zij begeren te hebben. Vanuit deze nabootsing/mimese willen zij vooral dat hebben wat een ander heeft -> Daarom begeerte streng verbieden (oorlog vermijden).

Volgens Kleinberg: consumptiemaatschappij gebaseerd op het aanmoedigen vd begeerte.

Volgens Aristoteles: het geld als een goed dat je eindeloos kunt vermeerderen.

Voor crisis, werd financiële wereld bewonderd en benijd. Zij verschaften de voorbeelden die de toon aangaven en waarvan het gedrag werd nagevolgd. Cassidy zegt: rationeel kuddegedrag.

‘Als iedereen om je heen hetzelfde doet, voelt je eigen gedrag niet aan als onverantwoordelijk’, volgens NLe vereniging van Banken. Maar bij de bonussen trok de belastingbetaler aan het kortste eind en de ontvangers konden hun feestje voortzetten. Twee korte opmerkingen:

- Aan ondeugden (als hebzucht) valt niet te ontkomen, maar men moet maat houden bij de uitoefening ervan

- Gebakken lucht van veel financiële transacties/producten van de banksector, zij verminderen welvaart en productie. Dit geeft aan hoezeer geld onze maatschappij beheerst ipv. andersom.