In veel gevallen is onze wil voor een belangrijk deel het product van allerlei invloeden waar we ons helemaal niet bewust van zijn.

We kunnen zeggen dat iedereen wel een eigen identiteit heeft, maar die eigen identiteit niet bij alle mensen even vaak tot uitdrukking komt. Bovendien is het misschien niet zo zwart- wit in de zin dat elke uiting ofwel helemaal een uitdrukking is van iemands eigen identiteit ofwel helemaal niet.

Misschien is vrijheid wel iets gradueel, iets wat in verschillende gradaties voorkomt

Wanneer onze eigen identiteit in de praktijk slechts gedeeltelijk tot uitdrukking komt, dan zouden we zelfverwerkelijking kunnen zien als een soort ideaal van de vrijheid: in de praktijk is het misschien onmogelijk om altijd volledig authentiek en bereflecteerd te handelen, maar we zouden er wel naar kunnen streven om zoveel mogelijk te proberen onze eigen identiteit in ons gedrag tot uiting te laten komen

Vier aspecten van zelfverwerkelijking: herkenbaarheid, authenticiteit, reflexiviteit en zelfkennis.

Herkenbaarheid: we kunnen onze identiteit niet helemaal herleiden tot een herkenbare stijl of herkenbaar karakter. In de eerste plaats omdat je als individu met een eigen wil ook de vrijheid hebt om juist expres van dat herkenbare karakter af te wijken. Een herkenbaar karakter is ook zeker geen garantie voor een eigen identiteit.

Het herkenbaar karakter moet ook een bepaalde authenticiteit hebben: het moet echt van jou zijn en niet van iemand anders. Moet origineel zijn. In het geval van je mening betekent dat je er zelf over moet hebben nagedacht. De vraag is of dit ook van belang is voor het hebben van een vrije wil. Als je iets alleen maar wilt omdat iemand anders het ook wil, wat voor rol speelt je eigen identiteit dan nog?

Authenticiteit betekent niet klakkeloos iets van iemand anders overneemt, maar dat wil nog niet zeggen dat je je helemaal niet door anderen laat beïnvloeden.

Je kunt namelijk nadenken over de manier waarop je zelf denkt. : reflecteren, In de filosofie spreek je van reflexiviteit wanneer iets op zich zelf betrokken is, wanneer iets over zichzelf gaat. Als we reflecteren over de manier waarop we beïnvloed worden, dan kan het dus een weloverwogen keuze worden dat we ons op die manier laten beïnvloeden.

Reflexiviteit roept vragen op: wat zijn goede redenen om te besluiten dat je iets zelf wilt?, is het wel mogelijk om je bewust te zijn van alle manieren waarop je wil wordt beïnvloedt? Zijn er niet altijd invloeden op je wil waar je je niet van bewust bent? Als je echt goed wilt reflecteren, moet je dan ook reflecteren op de manier waarop je reflecteert? En kun je dan niet eeuwig door blijven gaan.

Reflectie is geen garantie tot succes. Het feit dat je er zelf voor kiest, betekent niet automatisch dat het ook de keuze is die het best bij jou past. En welke keuze het best bij je past, hangt weer af van je eigen identiteit: zelfkennis: Hoe meer inzicht je hebt in wie je bent, hoe beter je in staat bent om keuzes te maken die daar goed bij passen, en hoe meer je eigen identiteit dus tot uitdrukking komt in je handelen.

Je bent immers pas echt vrij om te doen wat je wilt wanneer je ook echt weet wat je wilt