Act utilitarianism

Bentham is de grondlegger van het Act-utilitarisme. In deze versie neemt men alleen de consequenties als criteria voor moreel juist handelen.

Deze visie kreeg veel kritiek omdat dit onacceptabele implicaties met zich meebracht. Bij deze “het doel heiligt de middelen” visie is er absolute macht bij de meerderheid en mag de minderheid opgeofferd worden.

Is 49% van de bevolking nog steeds een minderheid? Is een vraag die je kan stellen. Verder is het zo dat minderheden vogelvrij kunnen worden verklaard.

Rule utilitarianism

Mill zag deze problemen ook en evolueerde het act utilitarisme naar het rule utilitarisme. Kernpunt blijft nog steeds het principe van het grootste geluk maar beperkt het consequentiecriterium. Hij stelt namelijk voor om het grootste geluk voor de grootste groep te bereiken via vooraf geformuleerde regels waaraan handelingen moeten voldoen.

Het belangrijkste is het zogenaamde “principle of harm”. Dit principe stelt dat een handeling alleen juist kan zijn asl andere mensen geen leed wordt aangedaan, zelfs niet als het het geluk voor de grootst mogelijke groep maximaliseert.

Grote probleem in deze is dat uitzonderingen altijd mogelijk zijn.

Het uitgangspunt van het utilitarisme is het bepalen van moreel juiste handelingen.

Een handeling is moreel juist als het voldoet aan het principe van het grootste geluk.

Dit principe houdt in dat de mens altijd moet streven om het grootste geluk voor de grootste groep te bewerkstelligen.

Het principe is tweevoudig; het gaat uit van “geluk” en van consequenties.

Morele juistheid wordt bij het utilitarisme dus bepaald op basis van de consequenties van de handeling (het doel heiligt de middelen).

Het utilitarisme is niet egoïstisch danwel altruïstisch, het gaat namelijk over het algemeen genot.