Sociaal overlegsysteem

• Allerlei vormen van overleg die in de loop van vele decennia “organisch” zijn uitgegroeid tot een complex geheel
• Kan op basis van een aantal criteria geordend worden
  • Tweedelig overleg: uitsluitend met sociale partners (vakbond en patronaat)
  • Drieledig overleg: sociale partners + overheid
  • Geïnstitutionaliseerd: in specifieke daartoe opgerichte overlegstructuren met permanent karakter(bv. NAR)
  • Niet-geïnstitutionaliseerd: occasioneel  vooral driedelig overleg
  • Niveau
    • Interprofessioneel
    • Sectorieel
    • ondernemingsniveau

De overheid dan ook wegen op het tweeledig overleg zonder noodzakelijkerwijze deel te nemen

De overheid kan bij mislukken van een akkoord, zelf maatregelen opleggen

• indien de meerderheid van de akkoorden wordt afgesloten via:
  • interprofessioneel overleg: centralisatie
    • vooral bij hoge, monoforme organisatiegraden bij werkgevers en werknemers (bv. Zweden)
    • beter in de macro-sfeer, minder goed voor individueel bedrijf
  • sectorieel overleg: tussenpositie
    • België, Nederland, Duitsland
  • overleg op ondernemingsniveau: decentralisatie
    • vooral bij lage syndicalisatiegraad en gebrek aan georganiseerde interprofessionele werkgeversorganisaties (USA, Frankrijk, UK, Japan)
• nationaal versus regionaal
  • regionaal overleg wint belang (door regionalisering)
  • de meeste materies inzake sociaal overleg zijn nog steeds nationale materies

• sociaal pact 24 april 1944
  • legt de basis van het sociaal overlegsysteem
  • legt de basis van het sociaal zekerheidssysteem