Interprofessioneel niveau
- NAR (nationale arbeidsraad)
- samenstelling:
- werkgevers: VBO 8, Middenstanders 3, landbouworganisaties 1, social-profit 1
- werknemers: ACLVB 1, ABVV 6, ACV 6
- adviserende bevoegdheid
- beslissende bevoegdheid: afsluiten van interprofessionele collectieve arbeidsovereenkomsten
- diverse onderwerpen, maar niet over de loonvorming
- loonvorming door groep van 10
- >100 cao’s afgesloten
- algemeen bindend verklaren van een cao
- sociaal parlement
- CRB (Centrale Raad voor het Bedrijfsleven)
- economische bevoegdheden (geen sociale)
- louter adviserende bevoegdheid
- belangrijkste adviezen over internationale concurrentiepositie en de loonontwikkeling
- vormt het startpunt van de onderhandelingen in de groep van 10
Sectoraal niveau
- PC (Paritaire Comités)
- wordt opgericht bij KB
- wie: sectorale organisaties van werknemers en werkgevers
- bevoegdheden:
- sectorale cao’s (kunnen ook algemeen bindend zijn)
- advies aan regering, NAR, CRB
- voorkomen en bijleggen sociale conflicten
- andere taken (bij wet toevertrouwd)
het belangrijkste sociaal overlegorgaan in België, in het bijzonder over loonvorming
- BRC van de CRB (bijzondere raadgevende commissies van de Centrale raad voor het bedrijfsleven) vroeger bedrijfsraden
- dezelfde bevoegdheden als CRB maar op sectoraal niveau
- vooral betekenis als forum voor economisch overleg tussen sociale partners in een bepaalde sector
dienst voor collectieve arbeidsbetrekkingen
- infrastructuur
- voorbereiding teksten KB’s voor algemeen bindend verklaring
- registratie van de cao’s
- bemiddeling bij sociale conflicten
ondernemingsniveau:
- OR (ondernemingsraad)
- In bedrijven van 100 en meer werknemers
- Vertegenwoordigers werknemers worden verkozen via sociale verkiezingen
- Paritaire samenstelling
- Samenwerkingsorgaan democratisering van het bedrijfsleven
- Instrument van integratie van de werknemersbelangen via het principe van raadpleging
- Geen eisende functie
- Geen loononderhandelingen of cao’s
- Informatiebevoegdheid: recht op grondige informatie
- Economische, financiële en sociale informatie
- Vormverplichtingen en periodiciteit zijn zeer gedetailleerd geregeld
- Verplichte kennisgeving van de intentie om over te gaan tot collectief ontslag
- Suggestie, advies, bezwaarrecht
- Beperkte beslissingsbevoegdheid (vakantiedata)
- Beperkte controlebevoegdheid (sociale en industriële wetgeving)
- CPBW (Comité voor preventie en bescherming op het werk)
- In bedrijven van 50 en meer werknemers
- Paritaire samenstelling
- Vertegenwoordigers werknemers worden verkozen via ‘sociale verkiezingen’
- SA (Syndicale afvaardiging)
- Oprichting geregeld door cao nr. 5 en door paritaire comités
- Concrete organisatie is zeer verschillend van bedrijf tot bedrijf
- Geen paritaire samenstelling
- Bescherming tegen ontslag
- Eisend en contesterend karakter
- SA is officieel de vertegenwoordiging van het personeel
- SA is officieel niet de vertegenwoordiging van de vakbond!
- Diverse bevoegdheden
- O.a. het voeren van onderhandelingen over een bedrijfs-cao
- Weliswaar geen beslissingsbevoegdheid!
Sociale verkiezinge
- Worden vierjaarlijks georganiseerd
- Lijsten worden voorgedragen door representatieve vakbonden
- Uitzondering: min 100leden en 15 kaderleden afzonderlijk kiescollege met lijsten uit NCK (Nationale Confederatie van het Kaderpersoneel)
- Geen stemplicht
- Verkiezingsresultaten worden soms als basis gehanteerd voor de verdeling van de mandaten in andere overlegorganen
