- Oorsprong gevangenissen:

→ hospitalen in 17e eeuw: boeren die geen werk meer vonden na afschaffing feodaliteit, konden hier terecht voor eten, maar werden soms ook gedwongen om arbeid te verrichten

→ werkhuizen ontstaan:

= opvangscentrum voor zij die niet meer konden meedraaien in de samenleving

= ongedifferentiëerde instelling: allerlei categorieën van mensen in één instelling

- modernisering als differentiatie

→ 18e-19e eeuw: gevangenissen

=> Geschiedenis van het gevangenis wezen = voorbeeld van hoe de modernisering in zijn werk is gegaan in het algemeen

→ Differentiatie = gevangenissen, asielen en hospitalen werden verschillende instellingen (=specialisatie van instellingen)

• hospitaal: ziekenhuizen die zich bezighouden met zieken

 ziekenhuizen die zich bezig houden met mentaal zieke, gestoorde

 weeshuizen

 bejaardeninstelling

• Sociale hervormers pleitten voor de invoering van de vrijheidsberoving als uitstekend middel om criminele activiteiten tegen te gaan

→ idee van individuele vrijheden vond ingang, respect voor individu

=> moord als ergste misdrijf

• Gevangenissen werden de plaatsen van heropvoeding en criminelen werden daarom geoefend in discipline

→ Verdwijning van publieke aspect

- modernisering als toegenomen controle & ‘verbetering’

→ typisch voor differentiatie = de houding t.o.v. de mensen verandert

• ME: men ondergaat de ziekt

→ beschouwd als noodlot of goddelijke straf, niet in handen van de mensen ; ~krankzinnigen: iets dat god zo gewild had

• Later: al die verschillende mensengroepen worden onderscheiden en men gaat proberen die een specifieke hulp en behandeling te geven met de bedoeling om hen er bovenop te helpen, hun lot te helpen
• Moderniteit = sterk probleemgericht om dat oplossen, men gaat die problemen onderscheiden

→ men kan meer en meer problemen oplossen

= toegenomen controle: men volgt alles op, de evolutie van het genezingsproces en de therapieën worden aangepast naargelang het succes dat ze hebben

→ organisatie is meer en meer verfijnd

- medicalisering van krankzinnigheid

→ ME: krankzinnigheid = gril van de natuur, men kan er niets aan doen; vorm van zwakzinnigheid of vorm van bezetenheid door demonen

→ krankzinnigheid wordt beschouwd als een ziekte

→ medicalisering = aangelegenheid die werd toegeëigend door de medische professie, competentiesfeer van geneesheren

=> Moderne samenleving 18-19^E: krankzinnige = zieke, iemand die je kan behandelen en gezond kan maken

=> Medicalisering = met behulp van gepaste medicatie gaat men de geestestoestand van de zieke te verbeteren of te genezen

- Pre-moderne samenleving: Verbanning, bedevaart, lijfstraffen (stokslagen,…), vastketenen, ophanging

→ vooral lichamelijke straffen + publiekelijk

→ Niet vaak gevangenisstraffen (= vrijheidsberoving)

=> lokale gevangenissen hadden andere functies

→ In de grotere Europese steden waren er wel gevangenissen van een grotere omvang, die meestal bevolkt werden door veroordeelden die wachtten op hun executie

=> Nauwelijks een gevangenisdiscipline, vrije sfeer

→ Atholl: beschrijving leven in een van de oudste Londense gevangenissen

- Industriële tijdperk: omgekeerd ; meer gevangenisstraffen dan lijfstraffen

→ Lichamelijke integriteit = belangrijk

→ Religieuze delicten bv. spotten met de kerk,… werd niet meer gestraft

=> Ommekeer pre-indrustriële samenleving: al wat lichamelijk was, werd als normaal beschouwd , straffen waren dus lichamelijk  industriële samenleving: bescherming lichaam: geen lijfstraffen, maar boetes of gevangenisstraf

→ Deviantie = historisch gebonden + variabel

→ Kan zorgen voor onduidelijkheden wanneer wetten en zeden snel veranderen

= normvervaging: men weet niet meer wat wel niet mag