- meestal volgen we regels en normen uit gewoonte

→ regels voor de sociale omgang: passen ze toe zonder dat we ons er bewust van zijn

=> OF zonder te weten dat ze bestaan

- wel bewust:

→ met groot deel van de regels zijn we het eens

→ anderen vinden we minder gerechtvaardigd en leven we enkel na in de nabijheid v politie, …

- Deviantie veronderstelt normen, zonder normen is er geen sprake van deviantie

→ Alle normen zijn niet even duidelijk en gekend

=> Meest gekende vorm: formele normen: geschreven vorm/vastgesteld

=> Informele normen: intuïtief gehanteerd

bv. gewoonten bij je thuis, plaats aan de tafel

→ Er zijn normen waar we het bestaan niet van kennen, niet bewust , wanneer we ze overtreden ervaren we dat als een overtreding = residuele normen

Bv. luidruchtig ademen

=> illustreert belangrijk aspect van conformiteit of afwijkend gedrag

= aan iedere sociale norm zijn sancties verbonden om individuen dwingen zich conform de regel te gedragen

→ sanctie: iedere reactie van anderen op het gedrag van individuen of groepen, erop gericht de norm te laten naleven

- sancties: positief/negatief + formeel/informeel

→ negatieve formele sancties: voor wie zich niet conform de regels gedraagt => uitgevaardigd door rechtbanken en toegepast door gevangenissen

→ positieve formele sancties: : beloning voor wie zich aan de regels houdt

=> in vele domeinen van het sociale leven

→ positieve informele sancties: spontaan gedrag

→ negatieve informele sancties

=> informele sancties kunnen een grotere invloed hebben op het gedrag van individuen dan formele sancties

→ goedkeuring verwerven, …

= gedrag dat niet strookt met de algemeen aanvaarde normen

→ Redenen: onvoldoende verinwendigd, meer voordelen door ze te overtreden, kennen norm niet, willen norm veranderen,….

→ niet iedere normovertreding maakt van iemand een deviant

- reikwijdte van begrip deviant is zeer ruim:

→ niet enkel van toepassing op individueel gedrag: collectief afwijkend gedrag bij deviante subculturen

→ Wat normaal en abnormaal is, varieert van cultuur tot cultuur en van subcultuur tot subcultuur

- Relatief begrip: sommige vinden een gedrag deviant en ander niet

→ Niet gefixeerd, vorm van sociale definitie, allerlei soorten variaties

→ Gedrag is pas deviant binnen een bepaalde context: verschillende normen binnen tijdperken/culturen… bv. iemand doden is ‘normaal’ in de oorlog

→ Wat in de ene samenleving mag, mag in de andere niet bv. seksuele normen, stijlen van opvoeding,… = maatschappijgebonden

- Prmaire vs. secundaire deviantie:

→ primaire deviantie = Gedrag dat objectief de regel overtreedt

→ Secundaire deviantie (= eigenlijke deviantie): als de betrokkene gevat wordt en als die aan de kaak gesteld wordt

=> Het betrapt worden, het geweten en herkend zijn = betekenis van deviantie