De belangrijkste technieken zijn :

• Kostprijsberekening buiten de boekhouding (extracomptabel)
• Volledig autonome analytische boekhouding
• Analytische boekhouding, geïntegreerd in algemene boekhouding

Extracomptabele kostencalculatie of kostencalculatie autonoom gevoerd is meest voorkomend. “Extracomptabel” betekent dat men de kostengegevens buiten het boekhoudsysteem om herklasseert naar centrum en uiteindelijk product om de kostprijs te bepalen.

Autonome analytische boekhouding voornamelijk in grote ondernemingen met meestal een complexe exploitatiestructuur en gesofisticeerde administratieve organisatie. Iedere kosteninformatie zowel input voor analytische als voor algemene boekhouding.

De binnen de algemene boekhouding geïntegreerde analytische boekhouding wordt gekenmerkt door het feit dat alle kosteninformatie eerst analytisch verwerkt wordt in “factory journals” (noteren per centrum) en slechts in de algemene boekhouding opgenomen wordt via de centralisatie.

Klassiek maakt men volgende typologie:

• Proces costing of kostencalculatie van massaproductie : het exploitatieproces levert als output een gelijkwaardig product dat op continue wijze geproduceerd wordt
• Job-order costing of kostencalculatie van orderproductie : exploitatieproces levert als output verschillende producten in min of meer grote series. De productie gebeurt intermittent (niet continu).

Ontstaan van kostencalculatie komt enerzijds voort uit de onmogelijkheid de algemene boekhouding af te sluiten zonder het berekenen van de kostprijs van geproduceerde goederen en diensten, anderzijds uit de behoefte intern over meer gedetailleerde kosteninformatie te beschikken om ze te kunnen beheersen.

1.1 Onmogelijkheid algemene boekhouding af te sluiten

Binnen de jaarrekening zijn er een aantal rubrieken waarvoor kostprijscalculatie noodzakelijk is nl. balans, actief, rubrieken voorraden, GP, GIB, BIU, bijproducten en afval.

Aangezien deze geen prijs hebben op de aankoopmarkt, moeten ze gewaardeerd worden aan “vervaardigingsprijs” (= som van alle kosten die men heeft moeten maken om een goed of dienst te produceren vermeerderd met een deel van de beheerskosten).

Resultaat van het jaar

Binnen de algemene boekhouding eist men dat enerzijds een overzicht gegeven wordt van alle gedurende het boekjaar gemaakte kosten, onderverdeeld naar soort en anderzijds een overzicht van alle gerealiseerde opbrengsten naar soort.
Som van de opbrengsten – som van de kosten = resultaat van het jaar

1.2 Noodzakelijkheid van interne informatie

Een andere oorzaak van kostencalculatie ontstaat uit interne behoefte. Men wenst een onderneming zo goed mogelijk te leiden en dit vergt een inzicht in enerzijds opbrengst per product en anderzijds kostprijs per product.