Van ‘overleven’ naar ‘leven’: als het overleven min of meer verzekerd is, ontstaat de vraag hoe we juist moeten leven. “Het niet onderzochte leven is geen leven voor de mens” (Socrates)

Het verkennen van ‘leven is een kunst’ (zegt van Tongeren). Je hebt meer nodig da filosofie, ook een kritische blik naar het eigen leven toe. Ethiek is een zelfonderzoek. Ethiek gaat niet over feiten, maar over (morele aspecten van) betekenis (duidelijk te onderscheiden van wetenschap). We interpreteren wat we doen als goed, juist zinvol,…

De mens is een wezen van betekenis <-> De mensen zijn betekeniswezens, mensen zijn op elkaar aangewezen om te bestaan en te verstaan, we gaan in gesprek met elkaar(we zijn geen dieren, verschil zit in de betekenis)

Goed leven vraagt consensus en ook dissensus.

Ethiek bestaat in het stellen van de vraag: Hoe kunnen we goed leven? Deze vraag is dus heel belangrijk, belangrijker dan de antwoorden. Maar we moeten wel bereid zijn te zoeken naar antwoorden.

Intergenerationele verbondenheid

Sterker herkenbaar in migratiegezinnen. Er zijn veel communicatieproblemen (werk, school,..) door het verschil in samenlevingsmodel. Verschilt ook van cultuurtype. Pinto spreekt over de F en G cultuur.

F = gericht op tradities, zullen eerder terugvallen op de grootfamilie
G = individualisme en zelfgekozen relaties zijn belangrijker dan familie.

Huybrechts maakt een onderscheidt in persoonsgerichte en groepsgerichte culturen.

In de groepsgericht onderscheidt ze: -kerngezin krijgt voorrang op grootgezin

- grootgezin krijgt voorrang op kerngezin

Nagy ziet intergenerationele verbondenheid als een universeel gegeven, maar het wordt gewoon anders ingevuld in verschillende culturen. Bv loyaliteit, eergevoel (onzichtbare loyaliteit)

Legaat, legaatconflict en meerzijdige partijdigheid

Met de term legaat (legacy) wordt de ethische verplichting omschreven om met het erfgoed datgene te doen wat een bijdrage levert aan de kwaliteit van het bestaan van volgende generaties.

Voorbeeld: Een dochter die in haar jeugd ernstig onder het alcoholisme van haar moeder heeft geleden, werkt nu als hulpverlener in de verslavingszorg

Een legaatconflict verwijst naar de situatie van verdeelde legaten

Voorbeelden: mogelijke botsing in visie op het kind tussen ouders en samenleving/Lena Meerzijdige gerichte partijdigheid: men is wisselend partijdig met alle leden van de context. Wordt afgewogen op grond van omstandigheden.

Loyaliteit en loyaliteitsconflict

Soms is er een botsing tussen verticale loyaliteiten binnen een horizontale relatie. Bv wanneer ouders scheiden door verschil in opvoeden, waarden,…

Het probleem ontstaat als het kind wil voldoen aan de verwachtingen van beide ouders, loyaal zijn aan beide. Dit conflict kan vermeden worden door in dialoog te gaan en te zorgen voor wederzijdse erkenning.

Loyaliteit en legaat in een religieus perspectief

Dit is een vorm van verticale loyaliteit, ouders willen dat kinderen dezelfde cultuur handhaven als hen. Ook de geloofgemeenschap wil dit. Afvalligheid van het geloof wordt vaak bestraft met uitsluiting.