Hajnal: het West-Europese huwelijkspatroon: typische kenmerken

- gemiddeld hoge huwelijksleeftijd (zeker in vergelijking met systemen van uithuwelijking maar steeds variaties afhankelijk van sociale groepen in ruimte en tijd)

- hoge proportie ongehuwden

- gering leeftijdsverschil tussen de partners

- relatief beperkt aantal buitenechtelijke geboorten

Hierbij is het huwelijk een soort van evenwichtsherstellend mechanisme. Het zorgt voor een daling van de spanningen tussen bevolkingsomvang, gezinsvorming en bestaansmiddelen.

Het huwelijkspatroon kan verklaard worden aan de hand van verschillende factoren. Ten eerste is het huwelijk afhankelijk van de bestaansmiddelen (Dupâquier: economische basis, kerngezin als standaardmodel en kinderen enken binnen het huwelijk (na conceptie dient een huwelijk voltrokken te worden); Wrighley en Scofield: lange termijn verbanden tussen ontwikkeling van reële lonen en ontwikkeling van nuptialiteit). Daarnaast is er het principe van de neolokaliteit (opzetten van een nieuw huishouden zonder controle van de ouders) en de reproductie binnen het huwelijk.

Deze periode werd gekenmerkt door een hoge huwelijksleeftijd, een klein aantal kinderen en een snelle afname van de fertiliteit. De nataliteit hierbij is afhankelijk van leeftijdsgroep, regio en sociale groep. Het gaat hier om geboortebeperkende attitudes (E.A. Wrigley), amenorroe (= wegblijven van de menstruatie en ovulatie door een gebrek aan voedsel), de duur van de borstvoeding (= cultuurgewoonte) en het regelen van demografisch gedrag via de nuptialiteit.