Zelf-concept is bij kleuters heel concreet, ze vermelden meestal observeerbare karakteristieken, zoals hun naam, hun fysieke voorkomen, hun bezittingen en hun alledaagse gedragingen.

3,5 jaar: kleuters beschrijven zichzelf ook in termen van typische emoties / attitudes.
Bv. “ik ben blij wanneer ik met vrienden speel”, “ik ben niet graag bij volwassenen”
4 jaar: als de trekomschrijving is gegeven, dan correct de bedoelingen en emoties infereren
Bv. ze weten dat verlegen personen er niet van houden om bij onbekende mensen te zijn. Maar kleuters zeggen niet “ik ben verlegen” of “ik ben hulpzaam”. Directe referenties naar persoonlijkheid eigenschappen moeten wachten voor grotere cognitieve rijpheid.

Kleuters laten ook hun rechten gelden op voorwerpen (“van mij!”) en dit helpt hun de grenzen van zelf te omschrijven.
Dus in plaats van er op aan te dringen dat kinderen moeten delen is het beter dat je zegt van “Inderdaad, dat is van jou, maar zou je straks niet iemand anders aan de beurt laten?”

De ouder – kind conversaties over persoonlijke ervaren gebeurtenissen geven het kind een rijke bron van vroege zelfkennis .

Het zelf heeft twee verschillende aspecten:

Ø Ik-zelf

o Gevoel van zichzelf als handelende instantie (‘agent’)

o Afgescheiden van de omgeving / wereld

o Kan eigen gedachten en handelingen onder controle houden

Ø Mij-zelf

o Gevoel van zichzelf als object van kennis en evaluatie

o Kwaliteiten die het zelf uniek maken

• Lichamelijke kenmerken
• Bezittingen
• Houdingen, overtuigingen, persoonlijkheid

De ik-zelf kan gezien worden als de actieve observeerder, de mij-zelf kan gezien worden als ontwikkelt uit de geobserveerde processen. Gedurende de kleutertijd stelt taal de kleuters in staat om over het ik-zelf te praten, hun eigen subjectieve ervaring van het zijn.

Wanneer het ik-zelf steviger gesetteld is, focussen kleuters zich meer geconcentreerd op het mij-zelf. Ze beginnen een zelf-concept te ontwikkelen.
= geheel van kenmerken, vaardigheden, houdingen en waarden waarvan een individu gelooft dat het
omschrijft wie hij of zij is.

Het zelf heeft twee verschillende aspecten:

Ø Ik-zelf

o Gevoel van zichzelf als handelende instantie (‘agent’)

o Afgescheiden van de omgeving / wereld

o Kan eigen gedachten en handelingen onder controle houden

Ø Mij-zelf

o Gevoel van zichzelf als object van kennis en evaluatie

o Kwaliteiten die het zelf uniek maken

§ Lichamelijke kenmerken

§ Bezittingen

§ Houdingen, overtuigingen, persoonlijkheid

De ik-zelf kan gezien worden als de actieve observeerder, de mij-zelf kan gezien worden als ontwikkelt uit de geobserveerde processen. Gedurende de kleutertijd stelt taal de kleuters in staat om over het ik-zelf te praten, hun eigen subjectieve ervaring van het zijn.

Wanneer het ik-zelf steviger gesetteld is, focussen kleuters zich meer geconcentreerd op het mij-zelf. Ze beginnen een zelf-concept te ontwikkelen.
= geheel van kenmerken, vaardigheden, houdingen en waarden waarvan een individu gelooft dat het
omschrijft wie hij of zij is.