Bij kleuters: initiatief versus schuld
 Initiatief:
- Enthousiast om nieuwe taken aan te pakken
- Samen dingen doen met leeftijdsgenoten (‘peers’)
- Ontdekken wat ze kunnen doen m.b.v. volwassenen
 Schuld:
Kleuters ontwikkelen een geweten
(zie psycho-analyse: superego (=geweten) dat ontstaat door identificatie met ouder van
het eigen geslacht)
-> Resultaat: kinderen nemen de morele en genderrol standaards over van hun
maatschappij.
Wanneer een kind zich misdraagt volgens de standaards van het geweten
ontstaan de pijnlijke gevoelens van schuld.
Vandaar: tegenpool = ontwikkelen van schuldgevoelens

Theorie:

Interactie met meer ervaren personen is zowel in de peutertijd als in de kleutertijd van groot belang.
Ook de mogelijkheid tot tweerichtingscommunicatie hangt samen met de vooruitgang in de taalontwikkeling.

Sensitieve ouders doen 2 dingen:

Ze geven helpende, expliciete feedback

• Bv. “Ik zou je heel graag je bal willen geven, maar ik weet niet goed welke je bedoelt. Zou je graag de grote rode bal hebben?”

Corrigeren fouten niet overmatig

• Als ze dit wel zouden doen, dan ontmoedigen ze kinderen om taal vrij te gebruiken op manieren die zouden leiden naar nieuwe vaardigheden.

Volwassenen geven vaak indirecte feedback over grammatica door 2 strategieën te gebruiken:

Uitbreidingen
= reacties van volwassenen die de uitdrukking van het kind verder uitwerken en die daardoor
complexer maken.
bv. kindje zegt “ik heb nieuwe schoenen gekrijgd”, waarop moeder reageert “Ja, dat is waar, jij
hebt inderdaad nieuwe mooie rode schoenen gekregen.”

Herformuleringen
= reacties van volwassenen die foutief taalgebruik herstructureren tot de correcte vorm