Betekenis van classificatie

Diagnose = onderkenning, onderscheiding (letterlijk)
-> Diagnoosis = het nauwkeurig leren kennen
-> Kan een dubbele betekenis hebben:
- proces van vaststelling, herkenning, onderscheiding en omschrijving van stoornissen
- eindresultaat of de conclusie van dit proces

Diagnostiek = de leer of de kunst vh diagnosticeren
= geheel van methoden of technieken om tot een diagnose te komen
=> Deze termen verwijzen voor sommigen te sterk nr het medisch model, dus ik psychologische
publicaties wordt vaak de term ‘assessment’ of ‘taxatie’ gebruikt.

Assessment ≠ Diagnose: diagnose wil in de engere zin een bepaalde stoornis benoemen mbv een classificatiesysteem

Classificeren: - om orde te scheppen in de chaos van onze waarnemingen en gedachten
- om de complexiteit van verschijnselen te vereenvoudigen
- om communicatie te vergemakkelijken
=> anders moesten we elke ervaring verwerken alsof het de eerste was
Classificatie is een middel, geen doel!

Diagnostiek: DSM-IV-TR (syndroombenadering)

2 essentiële classificatieprincipes:
- de ordening van psychiatrische stoornissen dient atheoretisch te zijn (nt gekoppeld aan een
verklaring)
- de indeling moet steunen op heldere, ondubbelzinnige criteria

Volgens deze doelen ontwikkelde de APA in 1980 de DSM-III.

Nu: DSM-IV ICD10

DSM: *vernieuwend dr:
- louter beschrijvende aanpak
- multi-axiaal systeem
*classificatie: 5 assen die elk verwijzen naar een ander soort gegevens

As I: Klinische syndromen
- classificatie vd meest bekende psychiatrische stoornissen in de vorm van syndromen
- aantal kenmerken moet zich in bepaalde duur voordoen

As II: Persoonlijkheidsstoornissen
- stoornissen in de persoonlijkheid
- persoonlijkheid = een voor elk individu kenmerkend patroon van interactie met de wereld
en zichzelf
- cognitieve mogelijkheden

As III: Lichamelijke toestand
- mogelijkheid om een lichamelijke aandoening te vermelden wnr deze belangrijk wordt geacht vr het gestoord psychiatrisch functioneren en/of de behandeling vd patiënt

As IV: Psychosociale problemen
- alle psychosociale problemen worden vermeld die zich in het afgelopen jaar hebben voorgedaan en die de diagnose, prognose, behandeling beïnvloeden

Deze stoornissen worden onderverdeeld in volgende categorieën:
- problemen in primaire steungroep (bv overlijden gezinslid)
- problemen in de sociale omgeving (bv alleenstaand)
- onderwijsproblemen (bv conflict met klasgenoot)
- werkproblemen (bv dreigend verlies van job)
- financiële problemen (bv ernstige schulden)
- problemen met de gezondheidszorg (bv gebrekkige ziekteverzekering)
- problemen met justitie/politie (bv slachtoffer van misdrijf)
- andere psychosociale problemen (bv oorlog)

As V: Globale beoordeling vh functioneren
- hier wordt het psychisch, maatschappelijk en beroepsmatig functioneren, in het afgelopen jaar, globaal beoordeeld met behulp van een schaal (*). Zo krijgt een diagnose op As I een meer genuanceerde vorm

(*) GAF- score: volgens een hypothetisch continuüm gaat deze van geestelijke gezondheid tot ernstige stoornis. Naast het niveau van functioneren op het tijdstip van beoordeling kan men ook een schatting maken van het hoogste niveau in het afgelopen jaar.

Diagnostiek: methode

3 groepen in de onderzoeksmethoden:

1) Somatisch onderzoek
- uitsluitingdiagnose: eerst onderzoeken of een klacht een somatische oorzaak heeft, zoniet:
dan moet het wel psychisch zijn
- somatische onderzoeksmetho den: lichamelijk, neurologisch en genetisch onderzoek

2) Psychopathometrie
- = geheel van psychometrische instrumenten zoals die worde gebruikt in de
psychopathologie: psychodiagnostische tests of vragenlijsten of (zelf)beoordelingsschalen

3) (Diagnostisch) interview
- = een gericht vraaggesprek, toegespitst op gedragingen, gedachten en gevoelen
- anamnese = verzamelen van gegevens vd voorgeschiedenis
- beoordeling vd psychische toestand: het systematisch evalueren van het psychisch
functioneren op grond van vragen en observaties

Omschrijving en situering

Psychopathologie = wetenschap of studie vh geestelijk of psychisch lijden

= geheel van psychische stoornissen

Term duikt op in het begin vd 19de eeuw

2 vormen:
- psychologie vh pathologische
= psychopathologische verschijnselen als gegroepeerde entiteiten vormen het vertrekpunt
voor verder onderzoek (syndroombeandering; DSM-IV)
- pathologie vh psychologische
= waarbij men uitgaat van algemene psychische processen of functies en de pathologische
varianten ervan analyseert (symptoombenadering)

Verhouding tussen de psychopathologie en psychiatrie: wederzijdse beïnvloeding (kennis en kunde)
- in psychiatrie: het individu staat centraal (praktijk)
- in de psychopathologie: het algemeen geldende staat centraal (theorie)

Methodisch dualisme

Fundamenteel kenmerk van psychopathologie: het is een ervaringswetenschap
=> steunt dus vooral op empirie (waarneming, ervaring, beleving)

Cruciale punt: Mens is zowel subject als object van kennen/leren. Ervaring, beleving en waarneming zijn daardoor nr inhoud en vorm tegelijk onderwerp van reflectie en middel tot ontsluiting vd WKH.
=> in de psychopathologie bestuderen we onszelf

Normaliteit vs. Pathologie

Psychopathologie verwijst naar begrippen als: psychiatrische stoornis, geestesziekte, psychiatrische
patiënt.

Geschiedenis: zie cursus

Vertrekpunt psychopathologie is het aannemen van het bestaan van psychiatrische stoornissen als
een onloochenbaar feit, vastgesteld in alle continenten en door de eeuwen heen.
-> tegenargument: stoornissen kunnen sterk verschillen over culturen en de tijd heen

Men verklaart deze historische en geografische variabiliteit dr een onderscheid te maken tss:
- pathogene elementen (die noodzakelijk zijn vr het ontstaan van psychiatrische stoornissen)
- pathoplastische factoren (die geassocieerd zijn met individuele variaties vd stoornis + tijd- en
plaatsgebonden invloeden)

Je kan de begrippen ‘normaal’ en ‘pathologie’ aan de uiteinden van een continuüm plaatsen.
- Normaal = wat beantwoordt aan een bepaalde norm
- Pathologie = wat afwijkt van een bepaalde norm

Vaak wordt deze dimensie verward met soortgelijke begrippenparen als normaal/abnormaal, …

Maar: wnr kan men gestoord gedrag bestempelen?
=> statistische norm is ontoereikend, want afwijkingen vd norm kunnen nt alleen in negatieve zin
(tekorten) optreden