De Franse koning Filips II wilde van Frankrijk een goed bestuurde staat maken. Hij breidde zijn koninklijk bezit uit door na het overlijden van een leenman diens leen bij de kroondomeinen (eigendommen van de monarchie/de koning) te voegen. Hij veroverde de Engelse bezittingen in

Frankrijk toen hij van zijn kruistocht uit Palestina was teruggekeerd, terwijl zijn machtige tegenstander Richard Leeuwenhart daar nog tegen Saladin vocht. In tegenstelling tot de Franse koning, verloor de Engelse koning juist land en macht. Toen RIchard Leeuwenhart in 1199 overleed nadat hij was getroffen door een kruisboogpijl, volgde zijn broer John hem op. Maar deze was geen partij voor de Franse koning. Het verlies van bijna alle Engelse gebieden in

Frankrijk zette kwaad bloed bij de Engelse adel en vooral bij de burger van Londen. Ze hadden nu tevergeefs veel geld aan de koning gegeven voor de strijd tegen Frankrijk. Ze dwongen daarom John, Jan zonder Land, in 1215 de Magna Carta te tekenen, een document waarin de macht van de koning zou worden ingepertk.

Filip II → wilde goed bestuurd land → veroverde bezittingen → Richard Leeuwenhart (Engels koning) stierf na gevecht in Palestina, waar de Franse koning hem had achtergelaten → Jan Zonder Land opvolger → 1215 tekent hij de Magna Carta vanwege boze burgers → macht van de koning ingeperkt

De Engelse koning was leenman van de Franse koning voor de provincie Aquitanië, een groot gebied in Zuidwest Frankrijk. Deze situatie leidde tot de Honderdjarige Oorlog (1337 - 1453). Voor de Fransen verliep de oorlog ramplzalig. In 1347 behaalde de Engelse koning bij Crécy een glansrijke overwinning. Het Franse ridderleger bleek niet opgewassen tegen de Engelse boogschutters en lansdragers. De Franse bevolking had tijdens de Honderjarige Oorlog zwaar te lijden onder het oorlogsgeweld.

Koopmansgilden: samenwerking tussen handelaren waardoor ze elkaar voordeel konden geven in de handel, elkaar konden helpen op reis en voor verre reizen genoeg geld bijeen kregen.

Hanze: één stap 'verder' dan een gilde. Internationale samenwerking tussen handelaren. De bekendste Hanze was die van de belangrijkste handelssteden aan de Noordzee en Oostzee. Daar werd gehandeld in graan, vis en hout, en in duurdere producten zoals was, pek, barnsteen of bont. Hambürg en Lübeck hadden de leiding van deze Hanze. Het gebied rond de Oostzee werd een belangrijke leverancier van graan en vis voor de steden in onze drassige kuststreken, waar door een geringe graanoogst weleens hongersnood dreigde.

12e en 13e eeuw: Vlaamse handelaren bezochten jaarmarkten in de Franse champagnestreek om 'laken' verder in Europa te verhandelen. Jaarmarkten werden later een centrum van internationale handel, een 'handel van verre'. Hier werden producten van ver uiteenliggende gebieden uitgewisseld.