Een kabinet, onder leiding van de socialistische minister-president Joop den Uyl, dat regeerde van 1973 tot 1977. dit was het eerste kabinet waarin de progressieve partijen een meerderheid bezaten. Het kabinet sneuvelde in 1977 toen confessionele ministers tegen een wetsvoorstel stemden. Ook had het te lijden gehad onder het heersende polarisatieklimaat van de jaren ervoor, terwijl deze coalitie eigenlijk gebaat was geweest bij een compromissencultuur.

In oktober 1973 verhoogden de OPEClanden de olieprijzen met ruim 200%. De kostprijs van het Nederlandse product kwam daarmee onder druk te staan, evenals de Nederlandse concurrentiepositie. De Nederlandse staat liep een groot financieringstekort op in deze tijd. In 1979 brak een tweede oliecrisis uit, waarbij opnieuw de energieprijzen stegen. De Nederlandse economie kwam daarmee nog meer onder druk te staan, onder meer door de recessie in andere West-Europese landen en in Amerika.