Waarom ontwikkelde psychologie zich eerst in Duitsland?:

Bij het einde van de 19^de Eeuw toonde de Zeitgeist in het intellectuele klimaat van Europa een bereidheid om de geformaliseerde studie van psychologie te aanvaarden. Het onmiddellijke probleem was voor de psychologie om een specifiek wetenschappelijk model op te bouwen.

In een bepaald opzicht is het vreemd dat de psychologie eerst opkwam als een formele discipline in Duitsland, terwijl het intellectuele klimaat in Engeland meer toegefelijk was ten opzichte van haar aanvaarding. Zoals we gezien hebben was het relatief homogeen model van het empirisme wijd aanvaard in Brittanië, en de natuurfilosofen onderzochten daar ook mentale associaties als geleidende agent van cognitieve en emotionele processen.

Verder, Darwins evolutionaire theorie van natuurlijke selectie had een impact die resulteerde in de verdere aanvaarding van de mogelijkheid voor de psychologie om het volledige spectrum van dierlijke activiteit te bestuderen.

Het was echter wel deze tolerante atmosfeer die er voor zorgde dat de psychologie niet loskwam van de natuurfilosofie; er was simpelweg geen nood aan een aparte discipline.

Daar tegenover, het intellectuele klimaat in Duitsland was gevarieerd; Duitse filosofie weerspiegelde deze diversiteit en was niet gericht op één enkel model van psychologisch onderzoek. Zoals eerder gezien, het voornaamste gemeenschappelijke punt van Duitse filosofische visies op de psychologie was de essentiële activiteit van de geest.

Geestelijke activiteit werd uitgedrukt in:

• De logische en metafysische systemen van rationalisme voorgesteld door Kant en Wolff
• In de onbewust gemotiveerde beweegredenen die schatplichtig zijn aan de visie van Schopenhauer en von Hartmann.
• In het mechanische model van Herbart.
• Zulke diversiteit ging de klare aanvaarding van de wetenschappelijke psychologie binnen de Duitse filosofie vooraf.

In de psychologie ontstonden er twee aparte modellen. Echter, geen van beiden was succesvol genoeg om een definitief kaderwerk van een nieuwe wetenschap te laten ontstaan.

• Kwam in aanraking met Johannes Müller.
• Meest bekende werk: Handboek van de fysiologie van de optica, 1856-1866.
• In tegenstelling tot Fechner, had Helmholtz een groter vertrouwen in omgevingsafgeleiden of fysieke determinanten van zintuiglijke activiteiten.
• In zeker zin was zijn benadering tot de zintuiglijke fysiologie dichter bij de Britse filosofische traditie dan bij de Duitse-
  • Hij ging er mee akkoord dat ervaringen de percepties verklaren en niet andersom.
  • Hoewel hij niet de voorafbestaande kennis ontkende, en daarmee het bestaan van instincten erkende, stelde hij toch dat de ontwikkeling van perceptie grondig uitgelegd kan worden vanuit ervaringen.
• Methodologisch gezien benadrukte Helmholtz de belangrijkheid van observerende ervaringen in tegenstelling tot de ervaarde objecten.
• Zijn kritiek: van observatie is de ervarende persoon en niet de eigenschappen van het stimulerende object.
• In overeenstemming daarmee, had hij veel bewondering voor het werk van Purkinje. Helmholtz's overzicht van eeuwige processen benadrukte duidelijk de afhankelijkheid van zintuiglijke patronen op centrale functies zoals onderbewuste tussenkomst en verbeelding.
• Dus, hij bracht de studie van de psychofysica verder omdat hij een empiristische methodologische aanpak hanteerde om de perceptie te definiëren als meer dan zintuiglijke fysiologie.

Wat is het verschil tussen Fechner en Helmholtz:

Fechner bestudeerde zintuiglijke en perceptie-gebeurtenissen vanuit het oogpunt van de onderliggende mentale activiteit die eigen is aan de Duitse traditie.

Langs de andere kant, bestudeerde Helmholtz dezelfde fenomenen en ontwikkelde hij interpretaties die in overeenstemming waren met een empirische oriëntatie, die dan weer nauw verwant was met de Britse traditie.

Beide wetenschappers duidden wel op een gebied van onderzoek dat niet eenvoudig gebruikt werd binnen de fysica, fysiologie, of natuurlijke filosofie alleen, en dat het opkomende vraagstuk van de psychologie was.